Tảo mộ là gì, diễn ra vào ngày nào? Cần lưu ý gì khi đi tảo mộ?

Vào dịp Tết, một trong những nghi lễ quan trọng của người Việt là tảo mộ. Vậy tảo mộ là gì, thực hiện vào ngày nào và cần chuẩn bị những lễ vật gì? Cùng Phong Hoà khám phá những thông tin hữu ích trong bài viết sau đây!

Tảo mộ là gì?

Tảo mộ là một phong tục lâu đời của người Việt, được thực hiện để thăm nom, dọn dẹp và chăm sóc mộ phần của tổ tiên, người thân đã qua đời trước thềm năm mới. Đây là dịp để con cháu bày tỏ lòng kính trọng, tri ân đối với những người đã khuất. Hơn nữa, việc thực hiện nghi lễ này cũng tạo cơ hội cho các thành viên trong gia đình quây quần, cùng nhau nhớ về nguồn cội và duy trì sự gắn kết giữa các thế hệ.

Ý nghĩa của tục tảo mộ là gì?

Tục tảo mộ không chỉ là một phong tục truyền thống mà còn là một phần quan trọng trong đời sống tinh thần của người Việt. Mang đậm giá trị “uống nước nhớ nguồn”, nghi lễ này thể hiện lòng thành kính của con cháu đối với tổ tiên, nhằm chăm sóc mộ phần để ông bà, cha mẹ đã khuất được yên nghỉ. Dù ở gần hay xa, mọi thành viên trong gia đình đều cố gắng quay về trong ngày tảo mộ để thực hiện bổn phận của mình.

Tảo mộ thường là dịp các thành viên trong gia đình sum họp, cùng nhau thực hiện nghi lễ và nhắc lại những kỷ niệm về người đã khuất, qua đó gắn kết các thế hệ và duy trì truyền thống gia đình. Hơn nữa, đối với người xưa, tảo mộ cũng mang ý nghĩa tâm linh sâu sắc. Theo quan niệm, việc tảo mộ giúp mời tổ tiên, ông bà về sum họp, đón Tết cùng các con cháu, tạo sự gắn kết thiêng liêng giữa các thế hệ trong gia đình.

Ngày tảo mộ là ngày bao nhiêu?

Tảo mộ thường được thực hiện trong khoảng thời gian từ ngày 20 đến chiều 30 Tết (nếu năm không có ngày 30 Tết, sẽ hoàn thành trước ngày cuối cùng của năm cũ). Người Việt tin rằng, khi bước sang năm mới, mọi thứ trong gia đình cần được chuẩn bị chu đáo và sạch sẽ, bao gồm cả mộ phần của tổ tiên. Việc chăm sóc và dọn dẹp mộ trước Tết nhằm tạo sự tươm tất và trang nghiêm cho nơi an nghỉ của người đã khuất, giúp họ được yên tâm bước vào năm mới.

Nhiều gia đình còn có quy định riêng về ngày tảo mộ, nhằm đảm bảo con cháu trong dòng tộc cùng tham gia nghi lễ một cách đầy đủ và tôn trọng nhất.

Vật dụng cần chuẩn bị khi đi tảo mộ

Để công việc tảo mộ diễn ra suôn sẻ, cần chuẩn bị một số vật dụng thiết yếu sau:

• Xẻng, cuốc nhỏ để chỉnh lại mộ phần (đặc biệt là đối với các ngôi mộ chưa xây bằng gạch).
• Các công cụ quét dọn và nhổ cỏ như chổi, khăn lau.
• Bật lửa, túi đựng rác để giữ khu vực mộ luôn sạch sẽ và gọn gàng.

Ngoài các công cụ để dọn dẹp mộ phần, bạn cũng cần chuẩn bị một mâm lễ vật cúng tươm tất để thể hiện lòng thành kính đối với tổ tiên. Các lễ vật cần có:

• 1 mâm lễ chay hoặc mặn tùy theo gia đình.
• Bộ tam sinh, bao gồm: 1 miếng thịt heo, 3 hoặc 5 con cua (hoặc có thể thay bằng tôm), 1 hoặc 3 quả trứng vịt, tất cả luộc chín.
• Nhang, nến.
• Hoa quả tươi.
• Trầu cau.
• Nước trắng, nước chè, hoặc rượu.

 Lưu ý và kiêng kỵ khi tảo mộ năm 2025

Khi thực hiện tảo mộ vào dịp cuối năm, bạn cần lưu ý một số điểm sau để công việc diễn ra suôn sẻ và tôn nghiêm:

• Tốt nhất nên đi vào buổi sáng, khi thời tiết đẹp và không mưa, tránh những ngày trời u ám vì điều này có thể ảnh hưởng đến tinh thần trong quá trình thực hiện.
• Nghĩa trang là nơi trang trọng, vì vậy tuyệt đối không nên nói tục, cười đùa hoặc gây ồn ào tại khu vực mộ phần, giữ không khí trang nghiêm và tôn kính.
• Tránh bước qua mộ hoặc vô ý làm đổ đồ lễ, điều này được coi là hành động thiếu tôn trọng với người đã khuất.
• Lựa chọn trang phục phù hợp, nên mặc quần áo đơn giản và lịch sự để thể hiện lòng thành kính đối với tổ tiên và người đã khuất.
• Sau khi hoàn thành nghi thức tảo mộ và trở về nhà, bạn nên thay quần áo sạch sẽ và tắm rửa để loại bỏ bụi bẩn và khí xấu.
• Trước khi bắt đầu dọn dẹp, người trưởng gia hoặc người lớn tuổi nhất trong gia đình nên thắp nhang, đèn và làm lễ xin phép tổ tiên. Trong khi nhang cháy, con cháu có thể dọn mộ, và khi nhang cháy được hai phần ba, người đại diện gia đình có thể tiến hành hóa vàng và xin thụ lộc.
• Lưu ý về phong thủy và tâm linh khi thực hiện tảo mộ nên chọn ngày và giờ tốt theo lịch vạn niên để đảm bảo sự hòa hợp về phong thủy.

Văn khấn tảo mộ ngày Tết chuẩn nhất

Văn khấn tảo mộ 1

Văn khấn tảo mộ 2

Tạm kết

Trên đây là một số thông tin cơ bản về tục tảo mộ cuối năm, từ ý nghĩa, cách chuẩn bị đến những lưu ý cần thiết để thực hiện nghi lễ này một cách trang nghiêm và đầy đủ. Hy vọng những thông tin này sẽ giúp bạn hiểu rõ hơn về phong tục tảo mộ và chuẩn bị tốt cho nghi lễ này, để đón một năm mới an lành, may mắn.